برای ایجاد نشاط بیشتر در فضای فعالیت‌های دانش‌آموزی و تشویق دانش‌آموزان به همراهی بیشتر با این فعالیت‌ها، مجموعه‌ای از مسابقات تحت عنوان «مسابقات پرورشی» در حوزه‌های مختلف برگزار می‌شود که در پایان علاوه بر تشویق دانش‌آموزان مشارکت‌کننده، در بعضی موارد نمایشگاهی از دستاوردهای و نتایج مسابقات دایر می‌شود.
هر مسابقه، اهداف گوناگونی در حوزه‌های مهارتی و روان‌شناختی دانش‌آموزان دارد که در برنامه‌ریزی و اجرای این مسابقات پیگیری می‌شود. این مسابقات بخشی از برنامه فعّالیت‌های تربیتی در دوره اوّل و دوم دبستان می‌باشد
انواع مسابقات در دوره اول و دوم دبستان :
۱. مدرسه عاشورا :
۵ داستان کوتاه از واقعه کربلا، به همراه ۴ پرسش، در ۵ روز میان دانش‌آموزان توزیع می‌شود. دانش‌آموزان باید به کمک دوستان، والدین، مراجعه به کتاب‌ها یا اینترنت پاسخ پرسش‌ها را بیابند و به این ترتیب تصویری قابل فهم از واقعه کربلا و شخصیّت‌های مهمّ آن در ذهن آن‌ها نقش بندد.
۲. جشنواره عروسک ها :
دانش‌آموزان، با استفاده وسایل گوناگون و البته ساده‌ای مثل قاشق پلاستیکی یا پاکت‌های کاغذی، عروسک‌های رنگارنگ و جذّابی می‌سازند که در نهایت نمایشگاه بزرگی از این عروسک‌ها و محصولات دانش‌آموزان در راهروهای دبستان دوره اوّل برگزار می‌شود. همچنین در جریان این مسابقه از آن‌ها خواسته می‌شود تا با تشکیل گروه‌های کوچک به اجرای نمایش عروسکی بپردازند.
۳. اگر جای نویسنده تصویرگر بودم :
قفسه‌ای به این منظور مشخص می‌شود . چند جلد کتاب در قفسه قرار داده می‌شود. هر کتاب دارای پاکتی است که برگه «اگر من جای نویسنده/تصویرگر بودم» در آن قرار دارد. برگه‌ای به صورت جداگانه می‌تواند در انتهای کتاب‌ها یا روی میز وجود داشته باشد. صندوق پستی در کنار ورودی کتابخانه می‌باشد که کودک پاکت نامه را پس از تکمیل در آن قرار می‌دهد. کتاب‌های قفسه برای حداقل ۲۵ کتاب، هر بار شار‍ژ می‌شود. در کلاس‌ها، این طرح توضیح داده می‌شود و از بچه‌ها خواسته می‌شود که هر کدام حداقل یک‌بار از کتاب‌های قفسه انتخاب کنند و برگه را پر کنند و هفته بعد تحویل دهند. بچه‌هایی که دوست دارند می‌توانند این طرح را ادامه دهند. برگه‌ها در پایان دو هفته تحویل گرفته می‌شود. کودک می‌تواند قصه را تغییر دهد و با خیال‌پردازی و سلیقه خود، وقایع کتاب را آن طور که می‌خواهد شکل دهد.
۴. بازی های فکری :
مجموعه متنوّعی از بازی‌های فکری در دبستان وجود دارد که برخی از این بازی‌ها در کلاس بازی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود و از این طریق مهارت‌های گوناگونی در ایشان تقویت می‌شود. منتخبی از این بازی‌ها در مسابقات بازی فکری و به صورت رقابتی میان دانش‌آموزان برگزار می‌شود.
۵. نقاشی گروهی :
در این مسابقات که در ایّام دهه فجر انقلاب اسلامی برگزار می‌گردد، دانش‌آموزان باید به صورت گروهی و با همکاری یکدیگر، در رابطه با موضوعات مسابقه نقّاشی کنند. علاوه بر زیبایی و کیفیّت هنری آثار، همکاری و همچنین خلّاقیت در پرداختن به موضوعات اهمیّت ویژه‌ای دارد.
۶. گنج کتاب
این مسابقه با هدف ترویج و تشویق کتاب‌خوانی برگزار می‌شود و در آن دانش‌آموزان باید با مراجعه به کتاب‌هایی مشخّص، پرسش‌های گوناگونی که در اختیارشان قرار می‌گیرد را پاسخ دهند. در حقیقت در این مسابقه دانش‌آموزان گنج نهفته در دل کتاب‌ها را استخراج می‌کنند.
۷. سفره هفت سین
در روزهای پایانی سال، تصویر بی‌رنگی از سفره هفت‌سین در ابعاد بسیار بزرگ در دبستان دوره اوّل نصب می‌شود که دانش‌آموزان در یک کار گروهی در ابعاد بزرگ، به مرور این تصویر را رنگ‌آمیزی کرده و سفره هفت‌سین دبستان را کامل می‌کنند و در پایان با محصول کار جمعی خود عکس می‌گیرند.
۸. بازی های میدانی
اگرچه مسابقات ورزشی نیز در دوره اوّل دبستان برگزار می‌شود، امّا بعضی از بازی‌ها در قالب مسابقات ورزشی برگزار نمی‌شود. این بازی‌ها که عمدتاً بازی‌های سنتّی و محلّی هستند، در مجموعه مسابقات بازی‌های میدانی و در قالب مسابقات پرورشی برگزار می‌شوند.
۹. مسابقات ورزشی
مسابقات ورزشی دبستان، تنها محلّی برای محک زدن توانمندی‌های ورزشی دانش‌آموزان نیست؛ بلکه محیطی با نشاط و با طراوت برای تمرین و فراگیری کار تیمی و رقابت سالم نیز هست. برگزاری این مسابقات در طول سال تحصیلی و در مقاطع زمانی گوناگون، به ایجاد تنوّع و نشاط در برنامه آموزشی مدرسه نیز کمک شایانی می‌نماید. این مسابقات در رشته‌های مختلف تیمی و انفرادی برگزار می‌شود.
۱۰. مسابقات قرآنی :
روانخوانی : در این بخش نفرات برگزیده هر یک از پایه‌های سوم تا پنجم، در مقابل هیئت داوران به روخوانی قرآن به صورت ترتیل پرداخته و بخشی از یک سوره از قرآن کریم را به انتخاب هیئت داوران قرائت می‌نمایند. قرائت صحیح، روان و بدون غلط در کنار زیبایی در قرائت از جمله شاخصه‌هایی‌ست که امتیازات شرکت‌کنندگان را تشکیل می‌دهد و در نهایت نفرات برتر روانخوانی در هر سال تحصیلی بر اساس این امتیازات مشخص خواهند شد.
حفظ : در این بخش از مسابقات، علاوه بر این که گروه‌های برتر شرکت‌کننده باید سوره‌های منتخبی را به انتخاب هیئت داوران از حفظ قرائت نمایند، باید پاسخ‌گوی سوالات هیئت داوران نیز باشند که هدف این سوالات سنجش تسلّط و حضور ذهن افراد شرکت‌کننده بر سوره‌های حفظ شده می‌باشد.
مفاهیم :در این بخش تلاش می‌شود تسلّط دانش‌آموزان بر مفاهیم قرآن کریم و داستان‌های قرآنی مورد ارزیابی قرار گیرد. سرعت عمل و حضور ذهن دانش‌آموزان در این بخش اهمیّت ویژه‌ای دارد که در نهایت پاسخ به بیشترین سوالات و کسب بیشترین امتیاز، نفرات برتر هر پایه را در این مسابقه مشخّص خواهد کرد.